Idazlanaren fitxa eta oharrak
Hasiera: Orain hau, orain bestea.
Amaiera: hiltzen duzun euskara da.
Titulua/Ezkaintza: EUPADAK
Iturri nagusia: ABG, 93-96 (ABGZ, 48-50)
Beste iturria(k): AOB: 6 + I&M, 19 (partez bakarrik) + ELRD, 2. diskoa, 2. pista (4. Eupada bakarrik)
Idazte-urtea: 1978-it (ABGZ)
Argitarapen-urtea: 1997 (ABG)
Gaia 1: Euskara
Dokumentu mota: Lib + Dakt + Esk + Disc
Poesia / Prosa: Poesia
Errezitazioa: JosAnton Artze (ELRD)
Testu-oharrak:
"Eupadak" izeneko poemaren jatorrizko eskuzkoa bost orritan aurkitu dugu artxiboan. Gainera, artxiboan bertan IV. eupadaren makinazko kopia dugu.
Kortxeteen artean daudenak AOB-ko eskuizkribuko formak dira —ABGZ-ko testua eta ABG-koa berdinak dira—.
ABGZ-n lehen hiru eupadak eta laugarrena apartekotzat daude, data ezberdin eta guzti: lehen hirurak 1987koak dira eta laugarrena 1988koa. Baina ABG-k laurak batean argitaratu zituen, "Eupadak" titulu orokorraren pean. Badirudi garbi dagoela, autoreak batean ikusten zituela.
Laugarren eupada ELRD-n jaso zuen (2. diskoa, 2. pista).
(1)Bi lerro hauek honetara daude ebakita eta banatuta Gandiagaren jatorrizko eskuizkribuan (AOB): “Eupadada bat eta / eupada bi: / berbetan euskara / erabili”.
(2) Laugarren eupada makinaz ere badaukagu AOB-n. Horren gain ahapaldi hau aldatzen hasi zen, eta ezabatu ere egin zituen hiru lerro, eta gibarrenaren ordez "galduko ezbada" idatzi zuen. Baina eskuizkribuan bezala geratu zen azkenean; ABG-n "halabeharrez" hitzaren ordez, "beharrez" idatzi zuten gero.
Ingurune-oharrak:
Gandiagak berak dioenez, hamar urte lehenago idatziak zituen "Eupadak" poemako olerkiak (ik. ABG, 84. or.). Beraz, 1987 edo 1988ra goaz. Izatez, ABGZ-n data horiexek daude seinalatuta: 1987ko azaroa (lehen hiru eupadek), eta 1988ko otsaila (laugarren eupadak).
Olerki honetako gaia Joxean Artzek ere erabili izan du...
Jakin Argitaldariak bere harpidedunentzako Gabonetako agur postala eta orria atera zituen lehen hiru eupadak ia osorik jasotzen zituena, Gandiagaren sinadura eta guzti (1978an). Horregatik askotxoz lehenagokoak dira lehen hiru horiek behintzat. Agian Jakin-ek berak eskatuta-edo idatzi ote zituen? Izatez AOB-ko jatorrizko eskuzko kopian laugarren eupada ez da aurrekoen idatzaldikoa. Geroagokoa izan daiteke laugarren hori.
Iruzkina:
"Eupadak". "Telebistako jendea dut gogoan eta prentsakoa eta osasun zentroetakoa eta abokatutzakoa, besteak beste. Orain hamar urte baino gehiago dela bota nituen eupadok, baina gaur berton ere bota ditzaket eta egungo errealitateari irain handirik egin gabe bota ere.” (Bitoriano Gandiaga, ABG, 84).
